Την καθημερινότητα των φορτοεκφορτώσεων στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης αποκάλυψε επίκαιρη έρευνα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ).
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την Palmos Analysis για λογαριασμό του ΕΒΕΘ, μεταξύ 17 και 31 Ιανουαρίου 2024, με τηλεφωνικές συνεντεύξεις (σύστημα CATI, Computer Assisted Telephone Interviewing) σε 1.074 επιχειρήσεις λιανικού και χονδρικού εμπορίου, επιχειρήσεις του τομέα εστίασης, βιοτεχνικές/μεταποιητικές μονάδες, ξενοδοχειακές μονάδες κ.λπ. με εγκαταστάσεις εντός του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης.
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας είναι τα ακόλουθα:
O συνολικός αριθμός φορτοεκφορτώσεων στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι φτάνει τις 20.000 ημερησίως. Ο μέσος χρόνος ανά φορτοεκφόρτωση εκτιμάται σε 12 λεπτά της ώρας (κατά μέσο όρο από 7 έως και 16 λεπτά). Περαιτέρω, το 75% των φορτοεκφορτώσεων πραγματοποιείται μεταξύ 7.30 το πρωί και 3 το μεσημέρι, με τις μισές από αυτές (37%) να πραγματοποιούνται μεταξύ 9.30 π.μ. και 12 μ.μ, το 15% από 7.30 μέχρι 9.30 το πρωί και το 23% μεταξύ 12 και 3 μ.μ. Εφόσον, μάλιστα, συνυπολογιστεί και το ποσοστό όσων δηλώνουν στην έρευνα ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο μοτίβο φορτοεκφορτώσεων στην επιχείρησή τους, εκτιμάται ότι άνω του 85% των φορτοεκφορτώσεων στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης πραγματοποιούνται μέσα στο χρονικό διάστημα 07:30 με 15:00.
Συχνότητα φορτοεκφορτώσεων
Το 58% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση φορτοεκφορτώσεις προϊόντων στην επιχείρησή τους. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο στα super market (97%), στον κλάδο των τροφίμων-ποτών (εκτός super market) με 84% και στους κλάδους της εστίασης/καφέ/μπαρ (66%). Το 26% αναφέρουν ότι φορτοεκφορτώσεις πραγματοποιούνται 2-3 φορές την εβδομάδα (72% στα πρατήρια καυσίμων και 51% στο λιανικό εμπόριο επίπλων/φωτιστικών/οικιακού εξοπλισμού), το 7% μία φορά την εβδομάδα (15% στον κλάδο βιβλιοπωλείων/χαρτικών και 14% στον κλάδο λιανικού εμπορίου ενδυμάτων-υποδημάτων), ενώ το 8% αναφέρουν ότι οι φορτοεκφορτώσεις στην επιχείρησή τους πραγματοποιούνται με συχνότητα 2-3 φορές τον μήνα (37% στον κλάδο ενδυμάτων – υποδημάτων και 12% στις υπόλοιπες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου).
Οι μεγαλύτερες σε εμβαδόν επιχειρήσεις (άνω των 250 τ.μ.) καταγράφουν σαφώς υψηλότερο ποσοστό καθημερινών φορτοεκφορτώσεων (69%) σε σχέση με τις επιχειρήσεις μικρού εμβαδού (μέχρι 100 τ.μ., 49%). Παράλληλα, το ποσοστό των καθημερινών φορτοεκφορτώσεων είναι σαφώς χαμηλότερο σε πολύ μικρές επιχειρήσεις (44% σε όσες απασχολούν μέχρι 5 εργαζόμενους και 39% σε όσες έχουν τζίρο μέχρι 100.000 €).
Σε όσες επιχειρήσεις έχουν καθημερινές φορτοεκφορτώσεις εμπορευμάτων, ο μέσος όρος των ημερήσιων φορτοεκφορτώσεων είναι τέσσερις (4), αριθμός που πέφτει στο 1 σε πρατήρια καυσίμων και στο 2 στον κλάδο του λιανικού εμπορίου ενδυμάτων-υποδημάτων, ενώ ανεβαίνει στο 8 στα super market, στο 5 στο λιανικό εμπόριο τροφίμων – ποτών (εκτός super market) και στις βιοτεχνικές/μεταποιητικές μονάδες.
Χώροι Φορτοεκφόρτωσης
Δύο στις 3 επιχειρήσεις (63%) δεν διαθέτουν ή δεν έχουν πρόσβαση σε ειδικούς χώρους φορτοεκφόρτωσης, με βάση τις απαντήσεις στην έρευνα, ενώ ιδιωτικούς χώρους φορτοεκφόρτωσης διαθέτουν λιγότερες από 1 στις 4 (23%) και το 14% αναφέρουν ότι υπάρχει ειδικός χώρος φορτοεκφόρτωσης επί της οδού, στον οποίο έχουν πρόσβαση (με την μέση απόσταση από το δημόσιο χώρο φορτοεκφόρτωσης από την επιχείρηση να εκτιμάται σε λίγο πάνω από 10 μέτρα). Τα υψηλότερα ποσοστά επιχειρήσεων που δεν διαθέτουν ή δεν έχουν πρόσβαση σε ειδικό χώρο φορτοεκφόρτωσης εντοπίζονται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (71% στην 1η Δ.Κ.), στην 4η και την 5η Δ.Κ. του Δήμου Θεσσαλονίκης (76% και 75% αντίστοιχα) και στο Δήμο Καλαμαριάς (78%). Παράλληλα, το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων με πρόσβαση σε δημόσιο χώρο φορτοεκφόρτωσης εντοπίζεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (27%), όπου όμως καταγράφεται και το χαμηλότερο – σχεδόν μηδενικό – ποσοστό επιχειρήσεων με ιδιωτικό χώρο φορτοεκφόρτωσης.
Καθορισμός συγκεκριμένων ωρών για τις φορτοεκφορτώσεις
Το 61% των επιχειρήσεων συμφωνεί με τον καθορισμό συγκεκριμένων ωρών για τις διαδικασίες φορτοεκφόρτωσης προϊόντων/πρώτων υλών στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης και το ποσοστό αυτό εντοπίζεται σχεδόν οριζόντια σε όλες τις κατηγορίες επιχειρήσεων. Η συμφωνία όμως αυτή για τον καθορισμό συγκεκριμένων ωρών για τις φορτοεκφορτώσεις συνοδεύεται από προϋποθέσεις που θέτουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις που συμφωνούν με το μ
έτρο, σχετικά με τις ζώνες ωρών φορτοεκφόρτωσης, την συμβατότητα των ωρών φορτοεκφόρτωσης με τις ώρες λειτουργίας των επιχειρήσεων κ.λπ.
Επιπλέον, η έλλειψη και ο ανεπαρκής αριθμός χώρων φορτοεκφόρτωσης, η παράνομη κατάληψη των υφιστάμενων χώρων από Ι.Χ. και το διπλοπαρκάρισμα αναφέρονται από μεγάλο αριθμό των συμμετεχόντων στην έρευνα ως οι βασικοί παράγοντες που δυσκολεύουν τις διαδικασίες φορτοεκφόρτωσης και διογκώνουν το πρόβλημα, ειδικά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Νέο υπόδειγμα χρειάζεται η εφοδιαστική αλυσίδα στην Θεσσαλονίκη
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης για την παρουσίαση της έρευνας, ο Ά Αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, κ. Εμμανουήλ Βλαχογιάννης, επισήμανε ότι απαιτείται ένα νέο υπόδειγμα για την εφοδιαστική αλυσίδα στην Θεσσαλονίκη, προκειμένου να μπορέσει να οργανωθεί το κυκλοφοριακό της πόλης, ενώ τόνισε ότι δυστυχώς σε ό,τι αφορά τους χώρους φορτοεκφόρτωσης, υφίσταται συστηματική καταστρατήγηση της λειτουργίας τους.
Από την πλευρά του, ο Διευθυντής Ερευνών της εταιρείας δημοσκοπήσεων «Palmos Analysis», κ. Πασχάλης Τεμεκενίδης, παρουσίασε αναλυτικά όλα τα ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα της έρευνας, η οποία αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο τόσο για τους εμπλεκόμενους δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος, όσο και για επιστημονικούς-ερευνητικούς φορείς που πραγματοποιούν σενάρια προσομοίωσης για το κυκλοφοριακό στη Θεσσαλονίκη.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics Βορείου Ελλάδος, κ. Δημήτρης Τσιτσάμης, τόνισε ότι απαιτούνται βιώσιμες λύσεις για να περιοριστεί ο αντίκτυπος των μεταφορικών δραστηριοτήτων στην πόλη, όπως αποθηκευτικοί χώροι στα προάστια, urban micro hubs, lockers κ.ά.
Η κα Γεωργία Αϋφαντοπούλου, Αν. Διευθύντρια του Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ-ΕΚΕΤΑ), υπογράμμισε ότι το 40% του διοξειδίου του άνθρακα που παράγουν οι μεταφορές στην περιοχή της Θεσσαλονίκης είναι από τον τομέα των διανομών-φορτοεκφορτώσεων, ενώ το 30-42% της κυκλοφοριακής συμφόρησης σε κεντρικές οδούς προέρχεται από τις παράνομες σταθμεύσεις οχημάτων διανομών. Μάλιστα, η ίδια δήλωσε με έμφαση ότι μόνο οι εταιρείες courier κάνουν 30.000 παραδόσεις την ημέρα στην κεντρική περιοχή της Θεσσαλονίκης.
